Lojistikte e-pazarlama ve kullanılan uygulamalar

Lojistik, uzun zaman önce askeri alanda “malzeme ve personelin taşıma, tedarik, bakım ve yenilenmesi” anlamında kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra bu kavram anlamını genişletmiş ve “mal ya da ürünlerin kaynağından müşteriye ulaşıncaya kadar geçen süredeki taşıma ve depolama gibi tüm işlerin yapılarak müşterinin ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanmasının sağlanması”  anlamını kazanmıştır. (The Counsil of Management)

Günümüzde lojistiğin çok çeşitli kullanım alanları ve uygulamaları mevcuttur. Özellikle gelişen teknoloji ile artan internet kullanımı her alanda olduğu gibi lojistik sektöründe de internetle iç içe olmayı gerektirmiş ve literatüre lojistiğin elektronik ticaretteki karşılığı olan “e-lojistik” kavramını kazandırmıştır.

Elektronik ticaret; işletmeleri, işletmelerin ürün veya hizmetlerini tedarik ettikleri tedarikçileri, müşterileri, kısacası ticaretin içerisinde olan herkesi yakından etkilemektedir. İşletmelerin örgüt yapılarını, bilgi teknolojilerinin kullanımını, ticaret yapı ve gerçekleşme ortamını, tedarik sürelerini ve müşterilerin tutum ve isteklerini şekillendirmektedir[1]. E-lojistik ise, geleneksel lojistiğin teknolojiyle birlikte gelişen ve yenilenen şeklidir. Daha açık bir şekilde açıklamak gerekirse; e-lojistik, tüm lojistik faaliyetlerinin (satın alma, depolama vs.) internetle birlikte yapıldığı geleneksel lojistikten farklı yeni bir sistemdir.

İnternet üzerinden yapılan satışların artması, yeni dağıtım, taşıma ve lojistik modellerini de gündeme getirecektir. Diğer taraftan, perakendeciliğin değişmesi ve gelişmesiyle alt hizmetler olarak depolama, dağıtım, hizmet, ambalaj ve paketleme de değişecek ve gelişecektir. Sonuç olarak, internet ve e-ticaretin gelişmesi ile lojistik sektörü de gelişecek ve değişime uğrayacaktır .

E-ticaretin lojistik işletmelerine uygulanması şu yararları sağlayacaktır[2]:

-          Gerekli ürünlerin temini,

-          Ürünlerin koşullara uygun yerlere konumlandırılması,

-          Ürünlerin rekabet edilebilir fiyatla sunulması,

-          Ürünlerin ihtiyaçları olundukları sırada kullanılabilir halde bulundurulması,

-          Ürünlerin müşterilere doğru zamanda teslim edilmesi.

Bu sayılan maddeler e-lojistiğin özünü oluşturur. Bu beş maddeyi uygulayabilmek için; e-lojistik stratejiler kurmak, planlama yapmak, ortaklıklar kurmak ve teknolojiyi kullanmak gerekir.

E-lojistiğin en önemli varlık sebeplerinden birisi de sadece ürünlerin istenilen zamanda stoklarda bulundurulması değil, aynı zamanda müşterilerden gelen geri dönüşlere de hızlı yanıt verebilmektir. E-lojistik uygulamalar sayesinde işletmeler müşteriye özgü siparişler alıp, bu siparişleri en doğru zamanda ve en doğru şekilde müşterilere teslim edebilmektedirler.

Müşterilerden gelen ve sürekli değişen ürün ve hizmet talepleri, işletmelerin yapılarında da değişik yapmalarını ve bu değişen yapılarına uygun faaliyetler geliştirmelerini gerektirmiştir. Günümüzde bu faaliyetler hızlı ve eş zamanlı bilgi paylaşımı sunan sistemler üzerinden yapılmaktadır.

Lojistikte e-pazarlama uygulamalarını şu şekilde sıralamak mümkündür[3]:

-          Depolama,

-          Ambalajlama ve yükleme,

-          Satın alma,

-          Taşıma yönetimi,

-          Geri dönüşüm,

-          Stok planlama ve kontrol,

-          Talep tahmini,

-          Müşteri hizmetleri,

-          Sipariş süreci,

-          Diğer hizmetler.

            Yukarıda sayılan faaliyetler geleneksel lojistik faaliyetleriyle de sunulmaktadır. Ancak bilgi teknolojilerindeki değişimler ile, şu değişimler gözlemlenmektedir .

-          “Nakliye hizmetleri sırasındaki homojen yapı” yerine “Taşıma sistemleri ve nakliye hizmetleri arasında kesintisiz yapı”,

-          “Sadece dağıtım kanallarında izleme” yerine “Gerçek zamanlı izleme”,

-          “Pahalı uzay sistemleri” yerine “Hücresel iletişim ağı”,

-          “Barkod sistemleri” yerine “RF etiketleriyle otomatik tanımlama”.

Sonuç olarak, lojistik hizmet veren işletmeler sürekli değişen ve kendini yenileyen teknolojiye ayak uydurmak durumundadırlar. Bu, hem şirketlerin müşteri memnuniyetini en üst düzeyde sağlayabilmeleri için hem de müşteri portföyünü büyütebilmeleri için son derece önemlidir. Fakat, e-pazarlama uygulamalarının maliyetleri  –her ne kadar teknoloji geliştikçe azalıyor olsa da- her işletmenin karşılayabileceği düzeyde değildir. Bu sebepten günümüzde her lojistik şirketi bu uygulamaları sağlayamamaktadır.

---

[1] Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (15) 2008 / 1 : 78.

[2] Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (15) 2008 / 1 : 79

[3] Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (15) 2008 / 1 : 80
Written by Burak Korkmaz
www.kaladrem.com