Konşimento; Taşıma senedi olarak da bilinen, üzerinde yükleyici, alıcı, ihbar mercii bilgileri başta olmak üzere söz konusu ticari işlemle ilgili her türlü bilginin yer aldığı kıymetli evraktır.
Bir konşimento; malların taşıyıcı tarafından teslim alındığını göstermeli, taşıma sözleşmesini bünyesinde barındırmalı ve ürünleri temsil edebilmelidir. Konşimentoların en önemli özelliği ise ciro edilebilir olmalarıdır. Bu özellik, alıcıların konşimentoyu ciro etmeleri ile başka alıcılara devredebilmeleri olarak açıklanmaktadır.
Konşimentonun bir çeşidi olan Havayolu konşimentosunu bir diğer deyişle havayolu taşıma senedini açıklamak gerekirse;
Havayolu taşıma senedi, taşıyıcının, teslim almış olduğu malları kalkış hava limanı ile varış havalimanı arasında taşımayı taahhüt ettiği, uluslararası ticarette kullanılan bir çeşit taşıma belgesidir. Havayolu konşimentosu, malın nakliyeci tarafından teslim alındığını belirten ve mallar üzerinde tasarruf etme yetkisi vermeyen bir belgedir. Varış havalimanında gümrük işleminin tamamlanmasından sonra mallar, belgede yazılı olan alıcıya teslim edilmektedir.
Havayolu taşıma senedi, -konşimentonun aksine- söz konusu taşıma belgesine sahip olan kişiye malların mülkiyet hakkını vermediği için, ciro edilebilir özellikte değildir.
Havayolu konşimentosunun içeriğinde ise alıcının ve yükletenin firma adı, kalkış ve varış havalimanı, malın cinsi ve miktarı, brüt ağırlık, fiyatlandırmada uygulanacak ağırlık veya ücrete tabi ağırlık, taşıyıcı veya acentasının imzası bulunmaktadır.
Havayolu taşıma senedi doğrudan bir havayolu taşıma firması tarafından düzenlenirse bu durumda Master Air Waybill (Ana Havayolu Taşıma Senedi), bir freight forwarder firma tarafından düzenlenir ise House Air Waybill (Ara Havayolu Taşıma Senedi) oluşmaktadır.
Havayolu taşıma belgesi; biri alıcıya, biri yükletene, biri de havayolu şirketine ait olmak üzere üç tanesi orjinal on iki nüsha halinde düzenlenmektedir. İlk nüsha, orjinal taşıyıcı nüshasıdır. Taşıma sözleşmesini ispatlaması ve yasal mevzuat gereğince taşıyıcı firmalar tarafından saklanmaktadır. İkinci nüsha, orjinal alıcı nüshasıdır ve varış limanında alıcıya verilmektedir. Üçüncü nüsha ise orjinal yükleten nüshasıdır. Kalkış havalimanındaki havayolu acentası veya freight forwarder tarafından yükleyiciye teslim edilmektedir.
by........Cemre Angın