8 Kasım 2015 Pazar

Dış Ticaret İşlemlerinde Kullanılan Belgeler



Dış ticaret, farklı ülkelerin firmalarının ya da kuruluşlarının gerçekleştirdiği ekonomik faaliyetler bütünüdür.Küreselleşmeyle birlikte dış ticaret hacmi de artmaya başlamıştır. İletişim, ulaşım, üretim gibi alanlarda olan gelişmeler dış ticareti olumlu yönde etkilemiştir.
Dış ticarette kullanılan belgeleri 5 ayrı başlık altında sınıflandırabiliriz. Bu başlıklar ;
  • Ticari Belgeler (Commercial Documents)
  • Resmi Belgeler (Official Documents)
  • Taşıma Belgeleri (Transport Documents)
  • Sigorta Belgeleri (Insurance Documents)
  • Finansman Belgeleri (Financial Documents)


1. Ticari Belgeler (Commercial Documents)
a. Proforma Fatura (Proforma İnvoice): İhracatçının sipariş sırasında ithalatçıya gönderdiği teklif faturasıdır. Ön fatura anlamına da gelir. Bu fatura Offer Form - Teklif Formu yerine geçer. Bu belge üzerinde, ihracatçı ve ithalatçının kimlik bilgileri, malın fiyatı, tanımı, miktarı, eşyanın taşınma şekli ve navlun bedeli ile teslim şekli, sigorta ve yükleme tarihi, boşaltma yeri, malların ağırlıkları ile ambalaj şekilleri, koli sayısı ve teklif edilen fiyatın hangi tarihe kadar geçerli olduğu da belirtilir.
b. Ticari Fatura (Commercial İnvoice): İhraç malları hazırlandıktan ve sevkiyat yapılmadan önce düzenlenecek ilk belge ticari faturadır. Asıl fatura niteliği taşır, proforma üzerindeki şartlar ithalatçı tarafından kabul edilmişse, ticari fatura oluşturulacaktır.
c. Navlun Faturası (Freight İnvoice): Deniz veya iç su yolu ile taşımacılıkta malın taşıma ücretinin yer aldığı faturadır.
d. Tasdikli Fatura (Certified İnvoice-Visaed İnvoice): Bu fatura, ihracatçının kendi orijinal faturasını düzenleyerek, ihraç edeceği ülke Konsolosluğuna tasdik ettirdikten sonra ithalatçıya gönderdiği faturadır.
e. Çeki Listesi (Weight Note): İhracatçının, ihracat beyannamesi, gümrük beyannamesi ve konşimentoda beyan ettiği malların net ve brüt ağırlıkları ile hacimlerine ilişkin dökümünü, hangi taşıta ne kadar mal yüklendiğini, her paketin ne kadar ağırlık içerdiğini gösteren belgedir.
f. Gemi Ölçü Raporu (Ullage Report): Bu belge, ihracatçı veya ithalatçının isteği üzerine, deniz yolu taşıma şirketleri veya uluslar arası gözetim şirketlerince düzenlenir.Sıvı olarak gemiye yüklenen akaryakıtın veya kimyevi maddenin gemi tankına ne miktarda yüklendiğini, yükleme sırasında ne miktarda fire olduğunu gösteren ve boşaltma limanında ne miktarda fire verebileceğinin saptandığını gösterir bir vesaiktir.
g. Koli Listesi (Packing List): Dökme olmayan ve koliler ile sevk edilen malların her koli içindeki miktar ve ölçüler ile koli sayısını ambalajlar açılmadan gösteren belgedir.
ğ. İmalatçı Analiz Belgesi (Manufacturer's Analysis Certificate): Boya, çimento, asit vb. kimyasal maddeler gibi analiz gerektiren malların nem oranı, erime derecesi ve bu malların formüllerini oluşturan element ya da bileşiklerin ad ve oranlarını gösteren belgedir.
h. Kontrol Belgesi (Certificate of İnspection): Dış ticarette, fiili ihracatı başlatılacak malın kalitesinin, alım satım sözleşmesinde ismi yazılı olan malın kalitesiyle aynı olup olmadığının tespitini gösterir.


2. Resmi Belgeler (Official Documents)
a. Dolaşım Belgeleri (Movement Certificate): Bir malın hangi ülkeden ithal edildiğini belirlemek amacıyla düzenlenen belgedir.
b. Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin): Bu belge, ihracata konu malın menşeini, üretildiği, imal edildiği ülkeyi gösteren bir belgedir.
c. Konsolosluk Faturası (Consular İnvoice): İhraç ürününün menşeini belgelemek için malın ihraç edileceği ülkenin konsolosluğu tarafından onaylanan belgedir.
d. Veteriner ve Bitki Sağlık Sertifikası (Veterinary Certificate - Phytosanitary Certificate): İhracata konu olan malların (özellikle gıda maddelerinin) sağlığa uygun olduğunu belirten yetkili sağlık mercilerince tasdik edilmiş resmi belgelerdir.
e.Helal Belgesi(Helal Certificate) : İslam ülkelerinin et ithalatında talep ettikleri, kesimlerin islami kurallara uygun olduğunu gösterir belgedir.
f. Radyasyon Belgesi (Radiation Certificate):İhraç edilecek tarım ürünlerinin hiç radyasyon içermediğini veya radyasyon seviyesinin kabul edilen düzeyde olduğunu ispat eden yetkili makamlarca düzenlenip onaylanmış resmi bir belgedir.
g. A.T.A. Karneleri (A.T.A. Carnet): Eşyaların gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan ve milli gümrük belgesi yerine kullanılmak üzere düzenlenen belgedir.


3 . Taşıma Belgeleri (Transport Documents)
a. Deniz Konşimentosu: Taşıtanın isteği üzerine taşıyıcı veya gemi acentası tarafından düzenlenip taşıtana verilen, malın yüklendiğini ve belirlenen şekilde taşınıp varış yerinde alıcısına teslim edileceğini taahhüt eden belgedir.
b. Havayolu Konşimentosu (Airwaybill): Bu konşimento bir makbuzdur, kıymetli evrak niteliği taşımaz, ciro edilerek mülkiyeti devir edilemez, ithalatçı adına düzenlenir yani bir nev'i nama yazılı konşimento niteliği taşır.
c. Demiryolu Hamule Senedi (Railway Consignment Note): Malların demiryolu ile taşınacağını gösteren, gönderen ile taşıyıcı demiryolu idaresi arasında yapılan taşıma sözd.
d.Karayolu Taşıma Belgesi (Road Waybill/CMR Consignment Note): Malların nakliyeci firma tarafından istenilen yere taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.
e.Karma Taşıma Belgesi(Combined Bill of Lading): Belgeye konu malların taşımasında birden fazla taşıma aracı sözkonusu olduğu durumlarda taşıyıcı tarafından yükletene verilen ve malların teslim alındığı yerden varış yerine kadar taşınacağını gösteren belgedir.


4. Sigorta Belgeleri (Insurance Documents):
a.Sigorta Poliçesi (Insurance Policy): Dış ticaret kapsamında taşınan malların yüklendikleri yerden ithalatçıya teslim edilecekleri ana kadar uğrayabilecekleri hasarlara veya avaryalara karşı sigorta edildiklerini gösteren belgedir.
b.Sigorta Sertifikası (Insurance Certificate): Bir defadan fazla yüklemesi olan ihracatçı veya ithalatçıların kesin sigorta öncesi hazırladıkları belgedir.


5 . Finansman Belgeleri (Financial Documents):
a.Poliçe (Bill Of Exchange/Draft) : Bu belge belirlenmiş bir sürenin sonunda veya vadede, cinsi ve tutarı belirlenmiş bir meblağın belirli bir lehdara ödenmesi için keşidecinin muhataba verdiği yazılı nitelik taşıyan şartsız bir ödeme emridir.
b.Antrepo Makbuzu (Warehouse Receipt) : Malın saklanmak üzere antrepoya alındığını gösterir belge olmakla birlikte ayrıca bir finansman belgesi olma özelliği taşır.
c.Rehin Senedi (Trust Receipt) : İthalatçının ülkesindeki bankasının, ihracatçıya yapılacak ödemeyi muteber müşterisi olan ithalatçı adına üstlenmesi durumunda ortaya çıkan işleme ilişkin belgedir.
d.Teslim Emri (Delivery Order) : Bir dış ticaret işleminde malı satın almaya karar veren ithalatçı, bunun bedelini bankaya ödeyecektir. Bu duruma istinaden, bankanın emrinde hazır bulunan malın tamamının veya bir kısmının alıcıya teslim edilmesi için, bankanın, antrepo görevlisine ulaştırılmak üzere verdiği ve malın alıcıya teslim edilmesi yönündeki talimatına Teslim Emri-Delivery Order denir.


by............ Eda Karabulut
www.kaladrem.com









Havayolu Konşimentosu


Konşimento; Taşıma senedi olarak da bilinen, üzerinde yükleyici, alıcı, ihbar mercii bilgileri başta olmak üzere söz konusu ticari işlemle ilgili her türlü bilginin yer aldığı kıymetli evraktır.
Bir konşimento; malların taşıyıcı tarafından teslim alındığını göstermeli, taşıma sözleşmesini bünyesinde barındırmalı ve ürünleri temsil edebilmelidir. Konşimentoların en önemli özelliği ise ciro edilebilir olmalarıdır. Bu özellik, alıcıların konşimentoyu ciro etmeleri ile başka alıcılara devredebilmeleri olarak açıklanmaktadır.
Konşimentonun bir çeşidi olan Havayolu konşimentosunu bir diğer deyişle havayolu taşıma senedini açıklamak gerekirse;
Havayolu taşıma senedi, taşıyıcının, teslim almış olduğu malları kalkış hava limanı ile varış havalimanı arasında taşımayı taahhüt ettiği, uluslararası ticarette kullanılan bir çeşit taşıma belgesidir. Havayolu konşimentosu, malın nakliyeci tarafından teslim alındığını belirten ve mallar üzerinde tasarruf etme yetkisi vermeyen bir belgedir. Varış havalimanında gümrük işleminin tamamlanmasından sonra mallar, belgede yazılı olan alıcıya teslim edilmektedir.
Havayolu taşıma senedi, -konşimentonun aksine- söz konusu taşıma belgesine sahip olan kişiye malların mülkiyet hakkını vermediği için, ciro edilebilir özellikte değildir.
Havayolu konşimentosunun içeriğinde ise alıcının ve yükletenin firma adı, kalkış ve varış havalimanı, malın cinsi ve miktarı, brüt ağırlık, fiyatlandırmada uygulanacak ağırlık veya ücrete tabi ağırlık, taşıyıcı veya acentasının imzası bulunmaktadır.
Havayolu taşıma senedi doğrudan bir havayolu taşıma firması tarafından düzenlenirse bu durumda Master Air Waybill (Ana Havayolu Taşıma Senedi), bir freight forwarder firma tarafından düzenlenir ise House Air Waybill (Ara Havayolu Taşıma Senedi) oluşmaktadır.
Havayolu taşıma belgesi; biri alıcıya, biri yükletene, biri de havayolu şirketine ait olmak üzere üç tanesi orjinal on iki nüsha halinde düzenlenmektedir. İlk nüsha, orjinal taşıyıcı nüshasıdır. Taşıma sözleşmesini ispatlaması ve yasal mevzuat gereğince taşıyıcı firmalar tarafından saklanmaktadır. İkinci nüsha, orjinal alıcı nüshasıdır ve varış limanında alıcıya verilmektedir. Üçüncü nüsha ise orjinal yükleten nüshasıdır. Kalkış havalimanındaki havayolu acentası veya freight forwarder tarafından yükleyiciye teslim edilmektedir.




by........Cemre Angın




Konteyner Çeşitleri


Konteynerler: Malın hasara uğramadan varış noktasına ulaşmasını, paketleme giderlerinden tasarruf edilmesini sağlayan, rahat ve çabuk elleçlemenin getirdiği avantajları olan, uluslararası ticari taşımada kullanılan basit ama verimli, dikdörtgen şeklindeki kutulara konteyner denir. Sağladığı faydalarda ötürü konteyner, gün geçtikçe yaygınlaşmakta ve kullanımı artmaktadır. Ortalama ağırlığından bahsetmek gerekir ise, yükleme ordinosunda genellikle m³ üzerinden hesaplama yapılmakta; 1 m³ --> 330 kilogram da, 1 m³ --> 600 kilogram da olabilmektedir. Günümüzde birçok konteyner çeşidi bulunmaktadır.


Genel Amaçlı konteyner (General Purpose Container, Dry Container)
http://www.ilkaydenizcilik.com.tr/konteyner_cesit/20DV.jpgStandart konteynerler genel amaçlı yüklerin taşındığı ve en sık kullanılan konteynerdır. Standart konteynerin tüm duvarları kapalı olup, ön ve (ya) arka kapıları bulunmaktadır. Genel kargo yükler için dizayn edilmiş olup, konteynerin kapısından geçebilecek ve içine sığabilecek tüm yüklerin taşınabilmesi mümkündür. Ölçüleri genellikle 20' ve 40' olmakla birlikte 45' ve hatta son dönemde 54' uzunlukta konteynerler kullanılmaya başlamıştır.


High Cube Konteyner (High Cube Container)
Standart konteynerlerle yapısal olarak benzer olmakla birlikte yüksekliği 2591mm olan box konteynerlerden 2896mm yüksekliği ile daha hacimli bir yüklemeye olanak sunan bir konteyner tipidir. Genellikle 40' olarak üretilmiştir. Kullanım alanı her tür kuru yük, hafif ve hacimli yükler ve yüksekliği 2,7m’ye kadar olan gabari yüklerin taşınmasında kullanılır.


http://www.ilkaydenizcilik.com.tr/konteyner_cesit/406.jpgSoğutuculu Konteynerler (Refeer Container, Refrigerated Container)
Bu konteynerler, içinde soğutma ünitesi barındırır. Yolculuk boyunca çalışmaya devam eden bu ünite, konteyneri istenilen ısı aralığında tutar. Özellikle bozulma ihtimali olan taze sebze ve meyveler, dondurulmuş gıdalar, et ve et ürünleri, çikolatalar gibi gıda ürünleri, ilaçlar vb. soğutuculu konteynerler ile taşınmaktadır.
Üstü Açık Konteynerler (Open Top Container)
http://maycangumrukleme.com.tr/attachments/Image/opentop40l__k.jpg Üstü açık konteynerler özellikle yüksekliği fazla yüklerin taşınmasında kullanılmak amacıyla dizayn edilmişlerdir. Genellikle yükleme sonrasında konteynerin üst kısmında bulunan deliklere çelik çubuklar monte edilmekte ve konteynerin üstü branda ile kapatılmaktadır. Kapıdan sığmayan yükler üst taraftan yüklenebilir. Brandanın sağladığı esneklik sayesinde standart konteynerler için yüksek olan yükler bu konteyner ile kolayca taşınabilmektedir.


Üstü Açılabilir Konteynerler (Hard top Container)
Üstü açılabilir konteynerler özellikle ağır ve uzun yükler ile kapıdan yüklemenin zor olacağı durumlarda kullanılmaktadır. Bu tip konteynerlerin açılabilir çelik tavanı olması sayesinde standart konteynere yüklenmesi oldukça güç olan yükler konteynerin üstü açılarak tavandan kolaylıkla yüklenebilir.


Açık konteyner (Flatrack Container)
Açık konteynerlerin yan duvarları ve tavanı yoktur. Bu nedenle, standart ve üstü açık konteynerlere sığmayan (üstten ve yandan) yüklerin taşınmasında kullanılır. Özellikle iş makinesi, araç, jeneratör gibi ağır, yüksek ve(ya) geniş yüklerin taşınmasında tercih edilmektedir. 2 çeşidi vardır:
http://www.ilkaydenizcilik.com.tr/konteyner_cesit/402.jpg
                           
Flat Rack Container with Four Freestanding Posts
http://www.ilkaydenizcilik.com.tr/konteyner_cesit/202.jpg

              









   Flat Rack Container with Collapsible End



Platform konteyneri (“Plats” – Platform Container)
http://www.shippingcontainers24.com/wp-content/uploads/2011/11/platform-container.jpg Bu taşıma ekipmanları yapısal olarak yalnızca taban platformu biçimindedir. Uç ve yan duvarları yoktur. Küçük alanda ağır tonajlı taşımaya uygundur. Genellikle 20' ve 40' ölçüde üretilmektedir. Doğal kullanım alanları gabari yükler ile ağır tonajlı yüklerdir.




Havalandırmalı Konteynerler (Ventilated Container)
http://rcontainer.com/wp-content/uploads/2014/01/20ft-both-sides-full-access-ventilated-container_P0201001045153521203751.jpgTepe ve taban profillerinde yer alan havalandırma kanallarından doğal hava dolaşımına izin veren konteyner tipidir. Genellikle 20' olarak üretilmektedir. Doğal kullanımı havadar ortamda taşınması gerekli yüklerdir. En yaygın olarak yeşil kahve tanelerinin taşınmasında kullanılmaktadır.



Tank konteynerti (Tank Container)
http://www.ilkaydenizcilik.com.tr/konteyner_cesit/203.jpgTank konteynerler sıvı veya gaz haldeki yüklerin taşınmasında kullanılmaktadır. Silindirik bir tank çelik dikdörtgen konstrüksiyon yapının içine yerleştirilmiştir. Taşıma sırasında yükün sarsıntılar sonucu çalkalanmasını önlemek maksadıyla tankın minimum %80’i dolu olmalıdır. Ancak sıcaklık ile oluşacak genleşmenin tehlike oluşturmaması için de tankın doluluk oranı %95’i geçmemelidir.




Dökme yük konteyneri (Bulk Container)
http://www.cimc.com/res/products_en/container/special/Bulk/200912/P020091221751808141169.jpg Bu tip konteynerler tavan kısmında 3 adet yükleme kapağı ve kapı kısmında yer alan 2 adet tahliye kapakları olan konteynerlerdir. Genellikle 20' olarak üretilmektedir. Doğal kullanım alanı tahıl, hayvan yemi, baharat vb. yüklerin taşınmasıdır.

    


Gemi Konteyneri Teknik Bilgileri 
      Konteyner Türleri (Equipment)                     * L: UZUNLUK  * W: GENİŞLİK * H: YÜKSEKLİK


    ÖLÇÜLERİ
     Interior
  Dim. (mm.)
       KAPI     
   OLÇÜLERİ
       Door
    Opening     
      (mm.)
 
       BOŞ     
  AĞIRLIĞI
      Tare
    Weight
KAPASİTE
     Cubic
   Capacity
      TONAJ
     Payload
20 LİK (20'Dry Freight Container)
L  :5,898 
W :2,350 
 H :2,390
W :2,340 
H :2,280 
 
2,200kg. 
4,850lbs.
33,0cbm. 
1,179cu.ft.
24,800kg. 
54,673lbs.
Konteyner Türleri (Equipment)-20'lik (20'Dry Freight Container)
40 LIK (40'Dry Freight Container)
L :12,035 
W :2,350 
H :2,393
W :2,339 
H :2,274
3,700 kg. 
8,156 lbs.
 67.0cbm. 
2,393cu.ft.
28,800 kg. 
63,491 lbs.
Konteyner Türleri (Equipment)-40'lık (40'DRY Freight Container)
40'High Cube Dry Container
L :12,030 
W :2,350 
H :2,690
W :2,340 
H :2,579
3,930 kg. 
8,663 lbs.
76.0 cbm. 
2,714cu.ft.
28,570 kg. 
62,984 lbs.
Konteyner Türleri (Equipment)-40'High Cube Dry Container
45'High Cube Dry Container
L :13,556 
W :2,352 
H :2,695
W :2,340 
H :2,579
4,590 kg. 
10,118 lbs.
86.0 cbm. 
3,071cu.ft.
27,910 kg. 
61,529 lbs.
Konteyner Türleri (Equipment)-45'High Cube Dry  Container


SADECE M3 YA DA KG KAPASİTELERİ
KONTEYNER ÇEŞİTLERİ
YÜK KAPASİTESİ / TONAJ
YÜK KAPASİTESİ /  M3
           KG
LBS
M3
FT3
20' Dry Container**
21,800
48,06
32.9
1,164
40' Dry Container
26,635
58,720*
67.0
2,368
40' High Cube
26,530
58,488*
75.8
2,679
20' Open Top   Between top rails
21,879
48,235*
32.1
1,134
40' Open Top  Between top rails
26,517
58,460*
65.4
2,31
40' Refrigerated Container
25,760
56,790*
57.2
2,022
KONTEYNERQW
40' High-Cube Refrigerated
26,381
58,160*
66.1
2,334
Dual Voltage: 190/230 VAC, 3-Phase, 50 Hz 380/460, 3-Phase, 60 Hz



      SADECE UZUNLUK GENİŞLİK VE YÜKSEKLİK ÖLÇÜLERİ
KONTEYNER ÇEŞİTLERİ 
                       KONTEYNER ÖLÇÜLERİ / INTERIOR DIMENSIONS
UZUNLUK / L
GENİŞLİK / W
YÜKSEKLİK / H
MM
FT
MM
FT
MM
FT
20' Dry Container**
5,893
19' 4"
2,337
7' 8"
2,388
7' 10"
40' Dry Container
12,014
39' 5"
2,337
7' 8"
2,388
7' 10"
40' High Cube
12,014
39' 5"
2,337
7' 8"
2,667
8' 9"
20' Open Top  Between top rails
5,893
2,413
19' 4" 
7' 11"
2,337 
2,235
7' 8"
7' 4"
2,311
7' 7"
40' Open Top  Between top rails
12,014
11,506
39' 5" 
37' 9"
2,337 
2,235
7' 8"
7' 4"
2,311
7' 7"
40' Refrigerated Container
11,557
37' 11"
2,286
7' 6"
2,159
7' 1"
Dual Voltage: 190/230 VAC, 3-Phase, 50 Hz 380/460, 3-Phase, 60 Hz
40' High-Cube Refrigerated
11,557
37' 11"
2,286
7' 6"
2,466
8' 1"
Dual Voltage: 190/230 VAC, 3-Phase, 50 Hz 380/460, 3-Phase, 60 Hz


by...........Mert Bekçi